Zelfredzaamheid kent grenzen

Op 16 december neemt de gemeenteraad een besluit over de kaders voor de decentralisaties: nieuwe taken waar de gemeente verantwoordelijk voor wordt , zoals op het gebied van (jeugd)zorg. De PvdA vindt dit een positieve ontwikkeling omdat de gemeente zorg dichter bij mensen kan organiseren en meer maatwerk kan leveren. Tegelijkertijd kan de gemeente kosten besparen. Er wordt daarbij wel een groter beroep gedaan op de zelfredzaamheid van mensen. Mensen willen graag zelfredzaam zijn, minder afhankelijk van publieke voorzieningen met regie op hun eigen leven. Maar zelfredzaamheid kent grenzen.

Niet alle zorg kan door mantelzorgers worden gedaan
Uit onderzoek van het SCP (de sociale staat van Nederland 2013) komt naar voren dat mensen al volop participeren. We werken, zorgen en mantelzorgen heel wat af met elkaar. En steeds minder mensen werken en zorgen voor steeds meer ouderen. Als gevolg van de decentralisaties gaat van mensen worden verwacht dat ze nog meer voor elkaar gaan zorgen. Daarin moeten we niet doorschieten. Niet alle zorg kan door mantelzorgers worden gedaan, we moeten mensen niet overvragen. Daarom moeten mantelzorgers goed ondersteund worden en moet er altijd terug kunnen worden gevallen op professionele zorg. De mensen die zorg leveren krijgen maximale ruimte om dat te doen.

Kwetsbare inwoners
Met name voor kwetsbare inwoners verslechtert de leefsituatie, blijkt uit het SCP-rapport. Hun achterstand nam de laatste twee jaar weer toe. Voor die mensen die niet terug kunnen vallen op een netwerk en het niet (volledig)  voor zichzelf kunnen zorgen, moet er altijd zorg zijn als dat nodig is. En ook in de zorg wil de PvdA de mensen met de laagste inkomens ontzien. Het college stelt voor om voor zorg en ondersteuning en maatwerkvoorzieningen een eigen bijdrage te vragen. Het is nog onduidelijk hoeveel dat gaat zijn. De PvdA wil de eigen bijdrage zoveel mogelijk beperken. Mensen met een inkomen tot 120% van het sociaal minimum willen we vrijstellen van een eigen bijdrage.

Informatie en advies is voor iedereen toegankelijk
Voor alle nieuwe taken is sprake van de plicht tot het begeleiden van cliënten bij het verkrijgen van ondersteuning (o.a. met informatie en advies) en het versterken van de positie van de cliënt tijdens ondersteuning in combinatie met klachtrecht. De PvdA vindt het van belang dat informatie voor iedereen toegankelijk is. Er moet een aparte informatielijn komen waar mensen kosteloos hun vragen kunnen stellen. Nu moeten mensen betalen als ze met de gemeente bellen (15 cent per minuut). De PvdA zal voorstellen om dat voor de zorgvragen anders te regelen, Ook moet er een plek zijn voor cliënten om klachten in te dienen. De PvdA wil dat daarvoor een gemeentelijke ombudsman komt.

Investeren in preventie
In de kaders voor de decentralisaties wordt voorgesteld ook geld te investeren in preventie en innovatie. De PvdA vindt dat positief omdat investeren in preventie ervoor kan zorgen dat mensen minder snel in een kwetsbare positie terecht komen waarin ze zorg nodig hebben. We willen dat mensen een goede kwaliteit van leven hebben en gezond zijn. Door te investeren in preventie kunnen we mogelijk op dure zorgtrajecten besparen.

Democratische legitimiteit
Gemeenten in de regio gaan meer samenwerken op het gebied van de zorg. Het is soms onduidelijk hoe gemakkelijk de Arnhemse raad en die de andere gemeenteraden aanpassingen kunnen doorvoeren in de kaders als de lokale situatie daarom vraagt. De PvdA wil daarom een goed systeem van checks en balances en de flexibiliteit om aanpassingen door te voeren als dat nodig is.

Tijdens de bespreking in de gemeenteraad over dit onderwerp zal de PvdA verschillende moties en amendementen indienen om kwetsbare inwoners te ontzien, mantelzorgers extra te ondersteunen, te zorgen voor een plek waar mensen kosteloos informatie in kunnen winnen en klachten in kunnen dienen.