Reactie Martien Louwers op het coalitieakkoord in Arnhem (spreektekst)

Voorzitter, ik geloof in de liefde. En liefde, voorzitter, is niet af te dwingen, te regelen of te plannen. Het overkomt je. Dat weten we allemaal. In de politiek werkt het ook zo.Ik had het 4 jaar geleden ook niet zien aankomen, de liefde tussen de fractievoorzitters van de VVD en de SP. Maar het was er! De basis voor deze coalitie ligt anders. Dat voel je. Het is een verstandshuwelijk gearrangeerd door D66.

Professor Hans Engels, bijzonder hoogleraar rechten daalde af uit het hoge noorden om in Arnhem na de verkiezingen de gemoederen te peilen. Voor de bühne werden er gesprekken gevoerd want de uitkomst stond al vast. D66 wilde een coalitie met de SP, GroenLinks en het CDA. Zakelijk gezien voor D66 de beste optie. Niet te veel oppositie op links, niet te veel op rechts, niet te conservatief en niet te progressief. Kleurloos, smaakloos en vooral zonder passie! Dat zie je ook terug in het akkoord.

De afgelopen weken werden de huwelijkse voorwaarden opgesteld voor de samenwerking. De partijen waren vooral druk met elkaar want er moesten zaken worden gedaan. En dat gebeurde achter gesloten deuren. Het was wijs geweest van de partijen als zij een aantal afspraken hadden getoetst in de stad. De titel van het akkoord is dan ook misplaatst. U noemt het ‘met de stad’ maar de afspraken zijn ‘zonder de stad’ tot stand gekomen.
Op die manier zijn er een aantal onverstandige, ondoordachte voorstellen in de huwelijkse voorwaarden geslopen. Zo rommelt u op amateuristische wijze in de gemeentelijke belastingen en tarieven. De voorstellen zorgen voor een verschuiving in de lasten met grote gevolgen voor mensen met een laag inkomen, grote gezinnen en ondernemers. Alleen de toerist is straks beter af in Arnhem. Die hoeft geen belasting meer te betalen.
Zo wil de coalitie dat eigenaren straks 50% van de rioolheffing betalen. Dat lijkt sympathiek voor de huurders maar kan grote gevolgen hebben voor de minima. 10.000 Arnhemse huishoudens met de laagste inkomens krijgen nu volledige kwijtschelding van de rioolheffing. Als de eigenaren de extra rioolheffing die ze moeten gaan betalen gaan verhalen op de huurder dan gaan de huren omhoog. Een eventuele huurverhoging zal niet volledig worden gecompenseerd door de huursubsidie. Hogere lasten dus voor de laagste inkomens. De corporaties reageerde furieus op de voorstellen en dreigen nu de bouw van Winkelcentrum Schuytgraaf te schrappen.

Voorzitter, dan wil de coalitie vanuit het principe “de vervuiler betaalt” onderzoeken of de tarieven kunnen worden gedifferentieerd op het feitelijk gebruik van het rioolstelsel. Dat onderzoek is nog geen jaar geleden uitgevoerd door het vorige college. Ik zal het u mailen. De conclusie luidde, kan ik u verklappen, dat het onzinnig is. De kosten van het wijzigen van de grondslag van de rioolheffing naar drinkwaterverbruik staan niet in verhouding met de verwachte beperkte milieuwinst die daarmee wordt bereikt. De meeste mensen gaan namelijk niet besparen op het doen van de vaat of op de toiletgang.
Wat ik ook niet begrijp is dat u de OZB voor bedrijven verhoogt met 250.000 euro zodat de toeristen geen 57 cent per nacht meer hoeven te betalen om in Arnhem te verblijven. De ondernemers hebben het al moeilijk in deze tijd. En u maakt het ze nog lastiger met het invoeren van betaald parkeren in de avonduren. Het risico bestaat dat dan minder mensen de stad bezoeken.

Ik mag toch aannemen dat u de onzalige passages over de belastingen en tarieven uit het akkoord gaat schrappen.

Voorzitter, GroenLinks ziet kansen voor de Arnhemse burger die rond een boom bloembollen wil planten of bij z’n huis een geveltuintje wil maken. De partij zet ook in op oerbossen en parken. Ik begrijp het al, GroenLinks probeert nog iets van een romantische noot in te brengen in dit huwelijk. Maar, de partij belandt daarmee wel op het strandstoelen in het park-niveau van mevrouw Van Burgsteden.

Bent u vergeten dat Arnhem 6000 bijstandsgerechtigden heeft? Meer dan 3000 jongeren in de Wajong? Dat onze regio in aantrekkingskracht het onderspit delft ten opzichte van andere regio’s zoals Eindhoven. We hadden ooit de ambitie om na de randstad de economisch meest concurrerende regio te worden in Nederland. Nog nooit deed Arnhem het zo slecht in het aan het werk helpen van mensen. En het enige concrete voorstel van u is het aanstellen van 2 acquisitiemedewerkers. Zij gaan echt niet voor banen zorgen. Voorzitter, de Partij van de Arbeid vindt het onbegrijpelijk dat werkgelegenheid geen thema is in dit akkoord.

Dan veiligheid, voorzitter. Mooi dat het college het plan voor de buurt bestuurt van de PvdA overneemt. Jammer dat u de extra handhavingscapaciteit schrapt. Want daar is behoefte aan in de wijken. Als lichtblauw meer taken kan doen op het gebied van handhaving kan blauw, onze politie, zich meer inzetten voor het oppakken van daders van overvallen en woninginbraken. In al onze buurtbezoeken geven bewoners aan dat ze een veilige en schone buurt het allerbelangrijkste vinden.

Uw visie op het samenleven in de buurten mis ik ook. Wij merken dat bewoners van verschillende culturen en inkomensgroepen steeds meer langs elkaar heen leven en dat is een risico op het gebied van integratie en participatie. De sportvereniging, het buurthuis, de muziekschool. Zij kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de ontmoeting in de wijken. Sport verbroedert en cultuur verbindt. Wij verwachten inspanningen van het college om de tweedeling in de stad tegen te gaan.

Voorzitter, natuurlijk zijn er ook een paar goede ideeën. De coalitie maakt een fonds voor de zorg. De inkomensgrens van de Arnhem Card gaat na vier jaar op 110% weer terug naar 120%. De schooluitval wordt tegengegaan en de bezuinigingen op het Klant Contact Centrum worden teruggedraaid. En zijn ook slechte voorstellen zoals bezuinigen op de rekenkamer en onmogelijke voorstellen zoals het realiseren van woningen met tuinen en Rijnboog. De grondexploitatie waarbinnen dat kan wil ik graag zien.

Een paar verstandige keuzes, een paar onverstandige keuzes en vooral veel gemiste kansen in de huwelijkse voorwaarden. De PvdA mist de gepassioneerde, liefdevolle visie op waar u met de stad naartoe wilt. Een relatie op praktische gronden ingestoken vanuit opportunisme: kunt u dat, of is passie voor elkaar een onmisbaar ingrediënt? Voorzitter, dat zal blijken. Wij maken als getuigen bezwaar tegen dit gearrangeerde huwelijk.

Uitgesproken door fractievoorzitter Martien Louwers bij de raadsvergadering van maandag 12 mei jongstleden.