Algemene beschouwing 2024: bestaanszekerheid nu en in de toekomst

Algemene beschouwing uitgesproken op woensdag 8 november door fractievoorzitter Giovanni Visser.

Bestaanszekerheid nu en in de toekomst

Voorzitter,

Alle partijen hebben het erover. In gesprekken, debatten, televisiespotjes. Maar nog voordat de Haagse instituten SCP, CPB en CBS er de noodklok over luidden, nog geen enkel verkiezingsprogramma was geschreven en het kabinet nog niet was gevallen, had Arnhem het al hoog op zijn prioriteitenlijst staan: bestaanszekerheid.

In deze stad, met raad en college, met een wethouder Bestaanszekerheid, zagen we al vroeg dat bestaanszekerheid een van de hoofdthema’s moest zijn. En sindsdien is er veel gebeurd met flinke verstevigingen van de bestaanszekerheid van Arnhem. Bijvoorbeeld met de wintertoeslag, boven op de landelijke energietoeslag, zodat mensen niet meer de onmogelijke keuze hoeven te maken tussen huur, boodschappen of de energierekening te betalen.

We stellen gratis energiezuinig witgoed beschikbaar. We investeren 1,25 miljoen extra te investeren in allerlei manieren om mensen aan het werk te krijgen op de plek die het beste bij ze past – van buurtconciërges tot jongeren zonder netwerk, van startende ondernemers tot een 3D-printwerkplaats voor mensen met autisme. In heel Arnhem, en vaak in de wijk die de mensen zelf het beste kennen.

Alle mensen met een laag inkomen bijna gratis ov aan te bieden.

We maken een bijverdienbeloning mogelijk te maken, zodat mensen die meer gaan werken stap voor stap uit de bijstand komen en er ook daadwerkelijk op vooruit gaan, zónder de stress dat ze toeslagen kwijtraken of, nog erger, vervolgens onverwachts moeten terugbetalen.

We kiezen voor gebiedsgerichte zorg en sterke sociale netwerken in de buurt, waar vertrouwde gezichten bij mensen thuiskomen en waar zorgmedewerkers een goed salaris en zekerheid verdienen.

Voorzitter,

We zien ook dat bestaanszekerheid samen hoort te gaan met vertrouwen in mensen en geloven in hun kracht.

Boodschappen cadeau van de buurvrouw? Giften in de bijstand tot 1800 euro maken we mogelijk. Een schone lei na een schuldentraject is nu echt, want de BKR-registratie halen we weg. En we maken een einde aan de wegstuurplicht uit de Participatiewet. Jongeren die zich in Arnhem melden, gaan we voortaan direct helpen met een baan, opleiding en een stabiel inkomen. We werken vanaf dag 1 aan een perspectief.

Ondertussen is de volgende stap om alle inkomensregelingen, 27 in totaal, bereikbaarder te maken en het liefst met één aanvraag allemaal tegelijk aan te vragen. Zo steunen we namelijk bij een schande die we nog steeds hebben in Nederland: mensen in armoede en kinderen die in armoede moeten opgroeien.

Arnhem loopt hierin keer op keer voor op de rest van Nederland. Terwijl men in Den Haag over elkaar heen buitelt over koopkrachtplaatjes en incidentele pleisters, maken wij hier langdurig het verschil voor bestaanszekerheid. Voor mensen.

Voorzitter,

Als het er echt toe doet, dan moeten mensen kunnen rekenen op de overheid. We zijn daarom trots op het feit dat we nu echt de regie radicaal terugpakken. Zo gaan we de schuldhulpverlening weer in eigen dienst nemen, deze begroting maakt het mogelijk. Iedereen heeft het recht op een tweede kans. Daar hoef je geen winst over te maken.

Ook grijpen we hard in op de woningmarkt. We kiezen voor volkshuisvesting.

Woningcorporaties krijgen de prominente maatschappelijke rol die ze ooit hadden: betaalbare volkshuisvesting voor iedereen mogelijk maken. Huisjesmelkers worden steeds meer de pas af gesneden en straks met de verhuurvergunningen is het verleden tijd met woekerhuren en het profiteren van de wooncrisis. We komen op voor de rechten van huurders en gaan hun positie nog verder versterken. Een punt dat de PvdA aan het hart gaat en waar we voor moeten blijven knokken.

De Eerste Kamer liet dat gisteren ook weer zien, nu blijkt dat bepaalde partijen plotseling tóch vinden dat een tijdelijk huurcontract een verstandig en rechtvaardig idee is.

Voorzitter,

Bestaanszekerheid gaat ook over je leefomgeving, de wijk waarin je opgroeit of waar je elke dag thuiskomt. Je moet erop kunnen rekenen dat je je daar thuis kan voelen, dat de buurt er netjes bijligt en veilig is. Zeker als het gaat om overlast, een venijnige vorm van criminaliteit die mensen diep kan raken, zeker als er niet naar ze wordt geluisterd. Met meer BOA’s op straat, waar wij met Arnhem Centraal voor pleitten, en het doorzetten van de pilot met buurtconciërges houden we het netjes, maar spreken we mensen ook aan als ze over de schreef gaan. Samen voor een leefbare buurt.

In de buurt moet ook altijd wat te doen zijn. Daarom pleitten we vorig jaar al voor een impuls voor de Drieslag in Malburgen en besloot de gemeenteraad om 700.000 euro daarvoor vrij te maken. Het hart van de wijk moet namelijk voor iedereen een fijne plek zijn om te winkelen, te ontmoeten en te ontspannen.

Laatst liep ik mee met de ‘stadsmarinier’, die zijn oren en ogen op de Drieslag openhoudt en door muren kan gaan als dat nodig is. Dagelijks is hij bezig om mensen bij elkaar te brengen, iemand aan te spreken, nieuwe initiatieven van de grond te krijgen. Hard nodig. En het werkt, want er gebeurt al veel: ‘vieze’ plekken zijn beschilderd, de nieuwe ondernemersvereniging breidt uit, ondernemers doen eraan mee en er worden plannen gemaakt voor vergroening van de omgeving, waar al een heel mooi begin mee is gemaakt.

Wat ons betreft is dit het begin en gaan we nog meer wijkwinkelcentra aanpakken, zodat het de plekken worden waar iedere wijk recht op heeft. Met D66, GroenLinks en Arnhem Centraal vragen we daarom meer aandacht voor de wijkwinkelcentra als basisvoorziening. Daarbij is een belangrijke les dat kleine stapjes al een wereld van verschil kunnen betekenen.

Voorzitter,

Met deze begroting maken we ook keuzes voor de toekomst. We investeren nu al in de ontwikkeling van Spoorzone-Oost, een nieuw stadsdeel waar straks ruim 10.000 huizen zullen verrijzen. De PvdA is blij dat we nu de basis leggen voor een leefbare en groene wijken waarin mensen goed en betaalbaar kunnen wonen en werken en waar alle voorzieningen in de buurt zijn. Vandaag doen we al wat nodig is, zodat mensen over twintig jaar een fijn en betaalbaar huis kunnen hebben in onze stad.

Voorzitter,

Niet alleen Spoorzone-Oost, maar ook Arnhem-Oost gaat een nieuwe fase in. Ooit begon het met de term ‘stadsvernieuwing 3.0’, nu zijn we aanbeland bij het Nationaal Programma Arnhem-Oost. In 2022 kozen we al gezamenlijk voor forse structurele financiering voor de aanpak, omdat we zo breed geloven in het definitief doorbreken van de tweedeling binnen één generatie, en het liefst nog eerder. Door 20 jaar aan de slag te gaan.

Het kan en mag niet uitmaken waar je wieg staat. Het gaat voor de PvdA kansengelijkheid. Het moet je vooral trots maken, omdat de plek waar je opgroeit, je alle kansen in het leven moet bieden. Je omgeving, juist ook buitenshuis, heeft namelijk een grote invloed op de ontwikkeling van een kind. Daarom staat bijvoorbeeld de Pedagogische Wijk centraal in deze aanpak, kiezen we voor een centrale rol voor schoolgebouwen in de wijk en zetten we de volgende stap naar een Arnhem-Oost Curriculum.

Voorzitter,

Inmiddels is er een ware alliantie in Arnhem-Oost ontstaan tussen Rijksoverheid, gemeente, onderwijs, bedrijven en vele andere partners. Als men over twintig jaar terugkijkt naar de keuzes die deze raad maakte voor de stad, dan bewijst dat maar weer: samen kán het.

Dank u wel.