De fractie over het initiatiefvoorstel ‘Vergoeding bij wijzigen geslachtsregistratie’

20 februari 2023

Bij de afgelopen Politieke Avond, op woensdag 15 februari, heeft de gemeenteraad gesproken over een initiatiefvoorstel van GroenLinks, D66 en Partij voor de Dieren om als gemeente een vergoeding te verstrekken voor een deel van de kosten die personen maken bij het wijzigen van hun geslachtsregistratie. Het gaat hierbij om een vergoeding voor een deskundigenverklaring en nieuwe identiteitsdocumenten. De PvdA-fractie heeft uiteindelijk niet ingestemd met dit voorstel. Wij nemen je daarom graag mee in onze afweging en het vervolg voor de komende tijd.

Eerst gaan we in op de brute verstoring van Forum voor Democratie tijdens het debat. FVD zette hierin de regenbooggemeenschap weg als onkruid, bagatelliseerde de identiteit van transpersonen en verklaarde hen voor gek. Dit gebeurde recht in het gezicht van de aanwezige transpersonen en medestanders. De raadsleden van GroenLinks, D66 en Partij voor de Dieren waren hevig geëmotioneerd en kozen ervoor om de raadszaal (tijdelijk) te verlaten tijdens het betoog van FVD.

De PvdA-fractie is bewust blijven zitten om zich stevig te verzetten tegen de walgelijke woorden van FVD. Yazid sprak zich daar krachtig tegen uit: “De woorden van FVD zijn echt vergif en bedoeld om de samenleving te destabiliseren en de mensen die hier zitten te ontmenselijken. Dat zullen wij altijd en overal bestrijden, en dat zullen we nooit opgeven.”

Deze ernstige en verwerpelijke verstoring van de avond heeft helaas de volledige aandacht weggehaald van waar het eigenlijk over moest gaan. Wij lichten de overwegingen van de fractie graag toe.

Het besproken voorstel kende twee elementen met het doel om financiele drempels weg te nemen. Het eerste element betreft het vergoeden van de deskundigenverklaring en een deskundigheidsoordeel. Totdat de wet wordt gewijzigd is de deskundigenverklaring nog nodig om de wijziging van geslachtsregistratie mogelijk te maken. De kosten hiervan zijn momenteel rond de 300 euro en deze wil de PvdA daarom natuurlijk vergoeden.

Het tweede deel van het voorstel is om ook een identiteitskaart, paspoort of rijbewijs gratis aan deze doelgroep te verstrekken. Over de identiteitsdocumenten is vaak discussie gevoerd in de Arnhemse gemeenteraad. Op dit moment hebben we, op initiatief van PvdA en GroenLinks, een inkomensafhankelijke regeling voor het verstrekken van een goedkopere of gratis identiteitskaart voor mensen die dat niet kunnen betalen. Wat ons betreft is dat altijd het uitgangspunt en is het moeilijk uit te leggen als we één groep daar nu van uitzonderen, terwijl we hier nooit een goed gesprek over hebben gevoerd. Er zijn immers ook mensen die hun naam laten wijzigen, wat zeer kostbaar is, vanwege bijvoorbeeld een traumatisch verleden, en daar uiteindelijk nieuwe identiteitsdocumenten voor aanvragen. Wat ons betreft moeten we hier een breder debat over voeren. Dat is eerlijk en solidair naar alle Arnhemmers die het moeilijk hebben.

De PvdA-fractie heeft zich zorgvuldig beraden op het standpunt met het uitgangspunt om zo veel mogelijk recht te doen aan de mensen die ondersteuning nodig hebben van de overheid. Daarop hebben we samen met een aantal andere fracties tegenvoorstellen gedaan en zijn we in gesprek gegaan met de indieners van het initiatiefvoorstel. Dat resulteerde in een amendement om de vergoeding voor de identiteitsdocumenten (nu) te schrappen uit het initiatiefvoorstel. Daarnaast dienden we een motie in om het college op te dragen een breder raadsvoorstel te maken waarin we compensatie regelen voor verschillende doelgroepen, waaronder mensen die hun geslachtsregistratie willen aanpassen, maar ook mensen die hun naam om andere redenen veranderen. We hebben hierbij specifiek aandacht voor jongeren die niet in aanmerking komen voor de Gelrepas en willen de regeling dus breed insteken.

Het amendement heeft geen meerderheid gehaald, waardoor de PvdA-fractie het initiatiefvoorstel niet kon steunen. De motie heeft uiteindelijk wel een meerderheid gehaald en op het laatste moment hebben we daarin aangegeven dat de regeling met terugwerkende kracht moet gelden. We staan immers naast alle mensen die steun in de rug kunnen gebruiken, ook als dat nu op zich laat wachten.

Wat er voorafgaand, tijdens en na de vergadering is gebeurd, heeft ons enerzijds gesterkt en anderzijds diep geraakt. Ook wij hebben vanwege ons standpunt vanzelfsprekend steun ervaren maar ook vele nare (persoonlijke) verwensingen ontvangen. Het is duidelijk dat het onderwerp veel mensen raakt, maar ook dat een overgrote meerderheid van de gemeenteraad solidair is met transpersonen en collectief voor hen opstaat.

Wij zijn altijd bereid de dialoog aan te gaan, met wederzijds respect en begrip. Wij hebben als volksvertegenwoordigers namens de PvdA echter ook keuzes te maken. Dat doen wij zorgvuldig naar eer en geweten en met inachtneming van de sociaaldemocratische waarden van de PvdA.

Als jullie vragen hebben, dan kunnen jullie de fractie altijd bereiken via [email protected].

Met vriendelijke groet,

El Yazid Aït Chrif
Raadslid

Marjan van Munster
Raadslid

Giovanni Visser
Fractievoorzitter