Participatie in vertrouwen: experiment Sociale Bijstand

De PvdA denkt dat mensen niet vrijwillig zonder werk zitten. We willen ruimte creëren voor mensen om datgene te doen waar hun hart ligt en de mogelijkheden te benutten om daarbij passend werk te vinden, zonder de verplichtingen van de huidige bijstand. Daarom wil de PvdA een experiment met de sociale bijstand starten.

De bijstand is op dit moment een regeling met allerlei controles om te beoordelen of men zijn best doet om uit de bijstand te komen. De regels geven vaak weinig ruimte voor eigen invulling om aan werk te komen. De PvdA zou graag zien dat er vanuit motivatie en vertrouwen gewerkt gaat worden. Daarom een voorstel voor een experiment Sociale Bijstand.

Uit onderzoek is gebleken dat strenge regels en controle vaak het tegenovergestelde effect hebben. Het moeten voldoen aan een x aantal sollicitaties per maand werkt eerder demotiverend dan motiverend. Geef mensen de ruimte om naar werk te zoeken dat  bij hen past. Waar ze met plezier naar op zoek gaan en ook voor een klein aantal uren wil beginnen, zonder de verplichtingen en korting op de bijstandsuitkering. De ingevoerde Participatiewet (per 1 januari 2015) geeft nu ook de mogelijkheid om meer vanuit vertrouwen te gaan werken, omdat deze wet zich ten doel stelt dat iedereen naar vermogen mee moet kunnen doen in de samenleving, ook vanuit de bijstand.

Onder de titel “Participatie in vertrouwen” stelt de PvdA samen met GroenLinks, ChristenUnie en Partij voor de Dieren voor om in Arnhem een experiment te starten met een sociale bijstand. Bij een sociale bijstand kunnen mensen voor een bepaalde periode tot een bepaald bedrag bijverdienen zonder dat ze te maken krijgen met allerlei controles, repressie en verplichte trajecten. Tijdens  dit experiment wordt ook onderzoek gedaan door de Hogeschool Arnhem en Nijmegen naar de effecten van dit experiment.

Bij het experiment met sociale bijstand wordt voorgesteld om 300 mensen een sociale bijstand te laten ontvangen voor de duur van tenminste twee jaar. Een gewone bijstandsuitkering, maar dan zonder allerlei verplichtingen zoals de sollicitatieplicht. Zij  mogen verdienen naast de uitkering, zonder dat dit ten koste gaat van hun bijstandsuitkering. Hoewel we niet van te voren een bijverdiengrens vaststellen, moet het wel binnen de kaders passen: bijverdienen moet lonend zijn, maar ook uitstroom uit de bijstand moet lonend zijn.  Dit betekent bijvoorbeeld dat de 300 deelnemers niet zoveel mogen bijverdienen dat hun jaarinkomen (inclusief uitkering) hoger is dan het minimuminkomen. Daarnaast vindt de PvdA het belangrijk dat mensen niet onnodig in de problemen komen door een te hoge bijverdiengrens. Bijvoorbeeld als zij als gevolg van deelname aan het experiment achteraf toeslagen zouden moeten terugbetalen. Het experiment wordt gedaan op basis van de Participatiewet. Hiervoor moet toestemming gevraagd worden aan het Rijk. Dit zal het college moeten doen met een plan dat gebaseerd is op de kaders die vastgesteld worden met het besluit over het voorstel.

Het doel van het experiment is om plannen en maatregelen te verzamelen voor betere bijstandsregels. De sociale bijstand kent drie mogelijke effecten:

• Mensen sneller naar werk te geleiden;
• Ruimte voor onbetaalde participatie;
• Het welzijn van de deelnemers vergroten.

De PvdA denkt dat mensen niet vrijwillig zonder werk thuis zitten en hoopt met dit experiment de kansen op werk te vergroten en de deelnemers een betere basis te geven in de maatschappij. We willen ruimte creëren voor mensen om datgene te doen waar hun hart ligt en de mogelijkheden te benutten om daarbij passend werk te vinden, zonder de verplichtingen van de huidige bijstand. Daarom wil de PvdA dit experiment met de sociale bijstand starten.